500 मराठी वाक्प्रचार त्यांचे अर्थ आणि वाक्यात उपयोग
🔹 वाक्प्रचार: अर्थ आणि उदाहरण
1. आंधळा मागतो एक डोळा
➤ अर्थ: गरजू माणूस थोड्याच गोष्टीची मागणी करतो
➤ उदाहरण: शेजार्‍याकडे थोडं पीठ मागितलं तर म्हणतो, "आंधळा मागतो एक डोळा."
2. अक्कल गहाण ठेवणे
➤ अर्थ: मूर्खपणाचं वागणं करणे
➤ उदाहरण: इतक्या फसवणुकीनंतर त्याच्याकडे पैसे देणं म्हणजे अक्कल गहाण ठेवणं.
3. आगीवर तेल ओतणे
➤ अर्थ: आधीच वाढलेल्या भांडणात अधिक उन्माद निर्माण करणे
➤ उदाहरण: भांडण सुरू असताना त्याने टोमणा मारला म्हणजे आगीवर तेल ओतलं.
4. आसूड ओढणे
➤ अर्थ: कठोर शब्द वापरणे, कठोर टीका करणे
➤ उदाहरण: सभेत नेत्यांनी भ्रष्टाचारावर आसूड ओढले.
5. अंथरूण पाहून पाय पसरावे
➤ अर्थ: आपल्या स्थितीनुसार खर्च करावा
➤ उदाहरण: तू नोकरी करतोस, पण उधळपट्टी करतोस! अंथरूण पाहून पाय पसर.
6. इभ्रत राखणे
➤ अर्थ: मानमरातब टिकवून ठेवणे
➤ उदाहरण: शेवटी स्पर्धेत भाग घेऊन त्याने शाळेची इभ्रत राखली.
7. ईश्वराच्या भरवशावर बसणे
➤ अर्थ: प्रयत्न न करता फक्त नशिबावर विश्वास ठेवणे
➤ उदाहरण: अभ्यास न करता परीक्षेला बसणं म्हणजे ईश्वराच्या भरवशावर बसणं.
8. उंदीरपणा करणे
➤ अर्थ: लपून-छपून चोरटं वागणं
➤ उदाहरण: काही तरी उंदीरपणा करतोय असं वाटतं त्याचं वागणं बघून.
9. ऊन पडलं म्हणून घर सोडू नये
➤ अर्थ: थोड्या अडचणींमुळे मोठं नुकसान करून घेऊ नये
➤ उदाहरण: नोकरीत अडचण आली म्हणून राजीनामा देणं म्हणजे ऊन पडलं म्हणून घर सोडणं.
10. एखाद्याच्या जिवावर चैन करणे
➤ अर्थ: दुसऱ्याच्या मेहनतीवर सुख उपभोगणे
➤ उदाहरण: आई वडिलांच्या पैशावर मजा करतोय, म्हणजे त्यांच्या जिवावर चैन करतोय.
11. ओठात मिठ ठेवणे – काही न बोलणे
12. कानावर पडणे – ऐकू येणे
13. कानाला खडा लावणे – चुका न करण्याची प्रतिज्ञा करणे
14. कान झणझणीत वाजवणे – खरडपट्टी काढणे
15. काखेत कळसा आणि गावाला वळसा – काहीही न ठरवता वावरणे
16. कापरं उडणे – खूप घाबरणे
17. काठी घेऊन मागे लागणे – सतत त्रास देणे
18. कान पिळणे – शिक्षा करणे
19. कळस गाठणे – पराकाष्ठा होणे
20. खड्यासारखा अडथळा होणे – अडचण बनणे
21. खालचा तोंड करून घेणे
➤ अर्थ: लाजीरवाणं होणे
➤ उदाहरण: परीक्षेत नापास होऊन त्याने घरच्यांचा खालचा तोंड करून दिला.
22. खिशाला पाणी लागणे
➤ अर्थ: खर्च वाढणे
➤ उदाहरण: सणासुदीला खरेदी केल्यावर खिशाला पाणी लागलं.
23. गोड बोलून गळा कापणे
➤ अर्थ: विश्वासघात करणे
➤ उदाहरण: तो गोड बोलतो पण शेवटी गळाच कापतो.
24. घोडं पुढं आणि शेपटी मागं
➤ अर्थ: काम योग्य क्रमाने करणे
➤ उदाहरण: अभ्यास करूनच परीक्षा द्यावी, म्हणजे घोडं पुढं आणि शेपटी मागं.
25. घोड्याच्या शर्यतीत गाढव उतरवणे
➤ अर्थ: अयोग्य माणसाला स्पर्धेत उतरवणे
➤ उदाहरण: अशा उमेदवाराला निवडून देणं म्हणजे घोड्याच्या शर्यतीत गाढव उतरवणं.
26. चहूबाजूंनी मारा होणे
➤ अर्थ: सर्वत्र टीका किंवा विरोध होणे
➤ उदाहरण: चुकीचा निर्णय घेतल्यावर त्याच्यावर चहूबाजूंनी मारा झाला.
27. चौकशीला उभं करणे
➤ अर्थ: प्रश्न विचारून जबाबदारी ठरवणे
➤ उदाहरण: शाळेतील गैरव्यवहाराबद्दल मुख्याध्यापकांना चौकशीला उभं केलं.
28. जिभेला चव नसणे
➤ अर्थ: आजारी वाटणे किंवा काही आवडत नसणे
➤ उदाहरण: ताप आला की जिभेला चव राहत नाही.
29. झेंडू समजून गुलाब विकणे
➤ अर्थ: मूर्ख समजून फसवण्याचा प्रयत्न करणे
➤ उदाहरण: मला झेंडू समजून गुलाब विकायचा प्रयत्न करतोस का?
30. तोंड बंद करणे
➤ अर्थ: कुणाला शांत करणे
➤ उदाहरण: लाच देऊन त्याचं तोंड बंद केलं.
(३१ ते ४०)
31. तोंडाला पाने पुसणे – अपेक्षित यश न मिळणे
32. तोंडघशी पडणे – अपयशी होणे
33. थेट आगीत उडी घेणे – मोठ्या संकटात स्वतःहून पडणे
34. दाताखाली बसणे – फारच सोपे वाटणे
35. दहा हात उंच असणे – फार हुशार असणे
36. धिंडवडे काढणे – सर्वत्र बदनामी करणे
37. नडला तर गाढवो देव – अडचणीत कोणीही उपयोगी वाटतो
38. नाचता येईना अंगण वाकडे – स्वतः दोषी असून दुसऱ्यावर दोष देणे
39. पाणी पाजणे – पराभूत करणे
40. पायाखालची जमीन सरकणे – अचानक धक्का बसणे
41. फारसा पाणी न घालणे – जास्त लक्ष न देणे
42. बोलण्यात खो घालणे – व्यत्यय आणणे
43. भसाभसा खाणे – अतिशय वेगाने खाणे
44. मधून पळ काढणे – जबाबदारी टाळणे
45. रक्त आटवणे – खूप मेहनत करणे
46. लाखमोलाचे बोल बोलणे – मौल्यवान सल्ला देणे
47. वाऱ्यावर सोडणे – दुर्लक्ष करणे
48. शंख फुंकणे – सुरुवात करणे
49. साखरपुड्यात मिठाचा खडा – आनंदात अडथळा येणे
50. हातच्या घासावर पाणी फिरणे – मिळणारं यश शेवटी न मिळणं
51. हातचा निभावून नेणे
➤ अर्थ: सध्या उपलब्ध गोष्टींमध्ये काम भागवणे
➤ उदाहरण: सध्या जास्त पैसे नाहीत, हातचा निभावून घ्यावा लागतो.
52. हात झटकणे
➤ अर्थ: संबंध तोडणे, मदतीपासून दूर राहणे
➤ उदाहरण: गरज पडल्यावर मित्राने हात झटकला.
53. हात मोकळे असणे
➤ अर्थ: खर्चासाठी भरपूर पैसे असणे
➤ उदाहरण: पगार आला की हात मोकळे असतात.
54. हातपाय गाळणे
➤ अर्थ: खचून जाणे
➤ उदाहरण: अपयशामुळे त्याने हातपाय गाळले.
55. हातातोंडाशी आलेला घास हिरावणे
➤ अर्थ: मिळणारं यश अखेर गमावणे
➤ उदाहरण: फायनलमध्ये हरल्याने त्याचा हातातोंडाशी आलेला घास हिरावला गेला.
56. हातभर पुढे पाहणे
➤ अर्थ: दूरदृष्टी ठेवणे
➤ उदाहरण: गुंतवणूक करताना हातभर पुढे पाहावं लागतं.
57. हात धुवून मागे लागणे
➤ अर्थ: त्रास देण्यासाठी पाठी लागणे
➤ उदाहरण: शिक्षकांनी त्याच्या चुकीसाठी हात धुवून मागे लागलं.
58. हात टेकणे
➤ अर्थ: शरण जाणे
➤ उदाहरण: शेवटी गुन्हेगाराने पोलिसांसमोर हात टेकले.
59. हात खाली येणे
➤ अर्थ: पराभव होणे
➤ उदाहरण: शेवटपर्यंत लढला पण हात खाली आला.
60. हात धुणे
➤ अर्थ: काहीतरी गमावणे
➤ उदाहरण: चुकीच्या व्यवहारात त्याने पैसे हात धुतले.
61. हवा भरवणे – खोटं कौतुक करून गर्विष्ठ बनवणे
62. हुशारीवर पाणी फेरणं – मेहनतीचे व्यर्थ होणे
63. हातात काही न लागणे – पूर्ण अपयश
64. दिव्य करणं – फार कठीण काम करणं
65. ढेपाळणं – कामात उत्साह हरवणे
66. तळपायाचं लोणचं होणे – खूप चिडणे
67. गालबोट लागणे – बदनामी होणे
68. कानावरून जाणे – ऐकूनही दुर्लक्ष करणे
69. पाय मागे घेणे – दिलेली वचनं पाळणं नाकारणे
70. तोंडात बोट घालणे – अचंबित होणे
71. पाय जमिनीवर नसणे – गर्विष्ठ असणे
72. नाक दाबलं की तोंड उघडतं – एक गोष्ट केली की दुसरी आपोआप होते
73. डोळ्यांत तेल घालून पहाणं – अतिशय काळजीपूर्वक लक्ष ठेवणे
74. शिंतोडे उडवणे – थोडीशी बदनामी करणे
75. ओंजळीत पाणी घेऊन बसणे – तयार राहणे
76. कणाहीन होणे – निर्धार गमावणे
77. डाव उलटणे – परिस्थिती पूर्ण बदलणे
78. रक्त सळसळणे – क्रोध, जोश याने भरून जाणे
79. वाऱ्याच्या वेगाने पळणे – खूप वेगाने धावणे
80. भोंगळ कारभार – गोंधळलेली व्यवस्था
81. फसव्या आशा दाखवणे – खोटी आश्वासने देणे
82. डोळ्यांत झणझणीत अंजन घालणे – कठोर सत्य दाखवणे
83. दगड उचलून डोक्यावर मारणे – उपकार करणार्‍यालाच त्रास देणे
84. ताटातूट होणे – संबंध तुटणे
85. हिशेब चुकवणे – खोटं बोलून फसवणे
86. आधी उंदीर मार, मग पिंजरा फोड – महत्त्वाचं आधी करा
87. गोट्या घालणे – वाद निर्माण करणे
88. शेंडा उडवणे – पूर्ण नष्ट करणे
89. सोंग फोडणे – खरा चेहरा उघड करणे
90. भांडे फोडणे – गुपित उघड करणे
91. गोंधळ घालणे – शांतता भंग करणे
92. बोलबच्चन असणे – फक्त बोलणं आणि कृती नाही
93. पुन्हा पुन्हा एकच धून – एकाच गोष्टीची तक्रार
94. शाळा शिकवणे – धडा शिकवणे
95. संधी साधणे – योग्य क्षण साधून फायदा घेणे
96. आधी पावसाला पाहा – योग्य वेळेची वाट पाहा
97. छातीठोकपणे सांगणे – आत्मविश्वासाने बोलणे
98. कढईतून फोडणी थेट तोंडात – फारच वेगाने काम करणे
99. पोटाला पीळ पडणे – खूप हसू येणे
100. मणक्याला जाग येणे – स्वाभिमान जागृत होणे
१०१. गळ्यात गारगोटी अडकणे
➤ अर्थ: अडचणीत सापडणे
➤ उदाहरण: वकिली परीक्षा न झाल्यामुळे त्याच्या गळ्यात गारगोटी अडकली आहे.
१०२. अंगावर येणे
➤ अर्थ: थेट विरोध करणे
➤ उदाहरण: तो सरळ माझ्या अंगावर आला.
१०३. फाट्यावर मारणे
➤ अर्थ: दुर्लक्ष करणे
➤ उदाहरण: माझं म्हणणं त्याने फाट्यावर मारलं.
१०४. बुडत्याला काडीचा आधार
➤ अर्थ: संकटात थोडीशीही मदत उपयुक्त वाटते
➤ उदाहरण: नोकरीसाठी एक छोटीशी माहिती मिळाली, तीच बुडत्याला काडीचा आधार ठरली.
१०५. चार चांद लावणे
➤ अर्थ: अधिक शोभा आणणे
➤ उदाहरण: तिच्या नृत्याने कार्यक्रमाला चार चांद लागले.
१०६. तोंड वाजवणे
➤ अर्थ: स्पष्ट बोलून झापणे
➤ उदाहरण: चुकीचं बोलल्यावर सरांनी त्याचं तोंड वाजवलं.
१०७. नाकात दम आणणे
➤ अर्थ: खूप त्रास देणे
➤ उदाहरण: मुलांनी आज नाकात दम आणला.
१०८. डावपेच रचणे
➤ अर्थ: योजना आखणे
➤ उदाहरण: विजयासाठी त्याने शिताफीने डावपेच रचले.
१०९. मनातलं मनात ठेवणे
➤ अर्थ: भावना व्यक्त न करणे
➤ उदाहरण: तो काहीच बोलत नाही, सारं मनातलं मनात ठेवतो.
११०. डोळे फिरवणे
➤ अर्थ: दुर्लक्ष करणे
➤ उदाहरण: मदतीच्या वेळी त्याने डोळे फिरवले.
111. एकाच माळेचे मणी – सारखेच असणारे लोक
112. पाठीवर थाप देणे – प्रोत्साहन देणे
113. शेवटचा पर्याय उरणे – अंतिम आशा उरणे
114. गाव बघून पथ्य घ्यावे – परिस्थिती पाहून वागावे
115. स्वतःचे फावते म्हणून बोलणे – स्वार्थासाठी मत देणे
116. म्हणावं ते कमीच – अत्यंत कौतुक वाटणे
117. जमिनीवर आणणे – गर्व उतरवणे
118. जिवावर उदार होणे – जीव धोक्यात घालून काही करणे
119. शेवटची उसळी मारणे – शेवटचा प्रयत्न करणे
120. सगळं काही पाण्यात जाणे – सर्व मेहनत व्यर्थ होणे
121. वाऱ्यावर भटकणे – ठिकाण नसणे
122. धसकाच बसणे – अचानक घाबरणे
123. ढोल वाजवणे – जाहिरात करणे
124. कानाशी बोलणे – हलक्या आवाजात बोलणे
125. पुढचा पाऊल मागे घेणे – निर्णय बदलणे
126. नकळत हातून चूक होणे – चुकून काही होणे
127. पाय जाळणे – भटकंती करत राहणे
128. पुन्हा नांगरट करणे – नवे प्रयत्न करणे
129. ओझं वाहणे – जबाबदारी घेणे
130. छप्पर फाडून देणे – भरपूर देणे
131. पाणी-पाणी होणे – खूप लाजिरवाणं होणे
132. भाजीला मीठ होणे – योग्य सल्ला देणे
133. गर्दीत हरवणे – ओळख गमावणे
134. कोऱ्या पाटीवर लिहिणे – नवीन सुरुवात करणे
135. शेवटचा घाव बसणे – निर्णायक परिणाम होणे
136. कणा मोडणे – शक्ती हरपणे
137. डाव साधणे – यशस्वी योजना ठरणे
138. हात कापणे – संबंध तोडणे
139. कानात तेल घालून बसणे – काहीही न ऐकणे
140. ताटात जेवण, डोक्यावर ठेवणं – अति कौतुक करणे
141. उर फाटणे – अत्यंत दुःख होणे
142. पाय घसरला – चुकून चुकीच्या मार्गाला लागणे
143. डोळा फिरवणे – दुर्लक्ष करणे
144. तावातावाने बोलणे – जोरजोरात बोलणे
145. बोलून दाखवणे – स्पष्ट सांगणे
146. भान हरपणे – विसरून जाणे
147. जळफळाट होणे – जलन होणे
148. पोट दुखणे – ईर्षा वाटणे
149. ठणठणीत उत्तर देणे – स्पष्ट उत्तर देणे
150. पाठ फिरवणे – साथ सोडणे
१५१. जळत्या अंगावर तेल ओतणे
➤ अर्थ: दुःखात अधिक वेदना वाढवणे
➤ उदाहरण: दुखःद बातमी दिल्यावर टोमणे मारले म्हणजे जळत्या अंगावर तेल ओतले.
१५२. डोळे दिपणे
➤ अर्थ: खूप चमकदार गोष्ट पाहून चकित होणे
➤ उदाहरण: सोन्याच्या दागिन्यांनी तिचे डोळे दिपले.
१५३. आग ओकणे
➤ अर्थ: अत्यंत रागाने बोलणे
➤ उदाहरण: पराभव झाल्यावर त्याने अगदी आग ओकली.
१५४. गाठ पडणे
➤ अर्थ: अचानक भेटणे किंवा प्रसंग उद्भवणे
➤ उदाहरण: बाजारात त्याची गाठ जुन्या मित्राशी पडली.
१५५. फुकाचा हवाला देणे
➤ अर्थ: चुकीचा आधार देणे
➤ उदाहरण: त्याने आपली चूक लपवण्यासाठी फुकाचा हवाला दिला.
१५६. उकळ्या फुटणे
➤ अर्थ: खूप चिडणे
➤ उदाहरण: इतकी गैरव्यवस्था पाहून त्याच्या उकळ्या फुटल्या.
१५७. पाय जमिनीत रोवणे
➤ अर्थ: ठाम राहणे
➤ उदाहरण: संकटातही त्याने पाय जमिनीत रोवले.
१५८. नाक मुरडणे
➤ अर्थ: नापसंती दर्शवणे
➤ उदाहरण: साधा पोशाख पाहून तिने नाक मुरडले.
१५९. जमिनीवर लोळण घेणे
➤ अर्थ: खूप विनंती करणे
➤ उदाहरण: शिक्षणासाठी वडिलांसमोर जमिनीवर लोळण घेतली.
१६०. छातीशी कवटाळणे
➤ अर्थ: एखादी गोष्ट मनाला लावून ठेवणे
➤ उदाहरण: जुन्या गोष्टी अजूनही छातीशी कवटाळून बसलाय.
161. हातात घ्यावे आणि डोक्यावर बसवावे – जास्त कौतुक करणे
162. सगळे ढापणे – सगळं स्वतःसाठी घेणे
163. साखरेतून सांडसा शोधणे – चुकीतून चांगलं शोधण्याचा प्रयत्न
164. फटाफट बोलणे – वेगाने बोलणे
165. भेगाळलेलं नशीब – सतत अपयश मिळणे
166. शांत समुद्रात वादळ उठणे – अचानक संकट येणे
167. घंटा वाजवणे – निष्फळ प्रयत्न करणे
168. फसवे मुखवटे घालणे – खोटं रूप धारण करणे
169. भिंतींना कान असतात – प्रत्येक गोष्ट ऐकली जाऊ शकते
170. एकच खेळ मांडणे – नेहमी एकच पद्धत वापरणे
171. काट्यांवरून चालणे – खूप अडचणीतून जाणे
172. अंगावर काटा येणे – भीती/भीषणता वाटणे
173. तोंडातून फुले उमटणे – अत्यंत मधुर बोलणे
174. घड्याळाकडे पाहत राहणे – वेळेची आतुरता असणे
175. धोका पत्करणे – धाडस करणे
176. नशिबाचा खेळ – सर्व काही नशिबावर असणे
177. पायाखाली तुडवणे – अपमान करणे
178. बुडत्या जहाजात उडी मारणे – संकटात सामील होणे
179. तापट डोकं असणे – चटकन चिडणं
180. कुत्रं भुंकतं आणि हत्ती चालतो – टीकेकडे दुर्लक्ष करून आपलं काम करणं
181. जखमेवर मीठ चोळणे – दुखावर अधिक दुख देणे
182. सापडल्यावर शहाणपणा – वेळ निघून गेल्यावर शहाणपण
183. काजळी लावणे – बदनामी करणे
184. नावाला जागणे – नावलौकिक कायम ठेवणे
185. शब्दात गुंतवणे – बोलण्यातून फसवणे
186. दूधखुळे राहणे – निष्पाप असणे
187. गल्लीतला राजा होणे – एका लहान भागात मिरवणे
188. गजाआड टाकणे – तुरुंगात पाठवणे
189. घरातली गोष्ट बाहेर जाणे – खाजगी गोष्ट उघड होणे
190. साखर आणि सोंगणीचं नातं – घट्ट व अतूट नातं
191. पोटात गोळा येणे – भीतीने त्रस्त होणे
192. गाजर दाखवणे – फसव्या आशा देणे
193. ओढाताण करणे – जुळवून घेणे
194. पंख मिळणे – संधी मिळणे
195. आंधळ्या गल्लीत उडी मारणे – अज्ञातात प्रवेश करणे
196. पाणी उतरवणे – अभिमान कमी करणे
197. जमीन गाठणे – अपयशाचा कळस
198. तोंडाला कुलूप लावणे – पूर्ण मौन धारण करणे
199. जिवाचं रान करणे – खूप मेहनत करणे
200. अन्नाची भ्रांत होणे – उपासमार होणे
२०१. जशी करणी तशी फळं
➤ अर्थ: कर्मानुसार परिणाम
➤ उदाहरण: त्याने फसवणूक केली, आता शिक्षा मिळालीच – जशी करणी तशी फळं.
२०२. मुद्दाम खोडा घालणे
➤ अर्थ: जाणूनबुजून अडथळा आणणे
➤ उदाहरण: माझ्या योजनेत त्याने मुद्दाम खोडा घातला.
२०३. बाहेर फेकून देणे
➤ अर्थ: पूर्णपणे नाकारणे
➤ उदाहरण: चुकीच्या सवयींना बाहेर फेकून द्या.
२०४. काठी मारणे
➤ अर्थ: नाश करणे, हानी करणे
➤ उदाहरण: व्यवसायात गोंधळ घालून त्याने स्वतःच्या भवितव्यालाच काठी मारली.
२०५. डाव चुकणे
➤ अर्थ: योजना अपयशी होणे
➤ उदाहरण: शेवटच्या क्षणी त्याचा डाव चुकला.
२०६. हसणे आणि फसणे
➤ अर्थ: भोळेपणामुळे फसवले जाणे
➤ उदाहरण: तो हसत राहिला आणि फसला.
२०७. गुणागुणांचा पाढा वाचणे
➤ अर्थ: सारखेच गुण सांगत राहणे
➤ उदाहरण: तुझ्या मित्राचे गुणगुणांचे पाढे वाचायचे थांबव!
२०८. रात्री रानात भटकणे
➤ अर्थ: फुकट वेळ घालवणे
➤ उदाहरण: अभ्यास सोडून मित्रांबरोबर रात्री रानात भटकतोय.
२०९. साखरझोपेत असणे
➤ अर्थ: गाढ झोपेत असणे
➤ उदाहरण: एवढा आवाज झाला तरी तो साखरझोपेतच होता.
२१०. डोळे मिटणे
➤ अर्थ: मृत्यू होणे
➤ उदाहरण: आजोबांचे रात्री डोळे मिटले.
211. बैलगाडीचा वेग असणे – खूप संथ गती
212. तुरुतुरु उड्या मारणे – आनंदाने नाचणे
213. शिंगं दाखवणे – राग प्रकट करणे
214. शिंगं मोडणे – गर्व कमी करणे
215. लज्जा खाल्लेली नसणे – निर्लज्ज होणे
216. पाठीवर धोंडा असणे – मोठी जबाबदारी असणे
217. गोंधळ घालणे – शांतता भंग करणे
218. कागदावरचं राज्य – केवळ कागदोपत्री यश
219. दूरच्या गाठीशी मारणे – भविष्यात होईल म्हणत टाळणे
220. बोलण्यात मिठमसाला असणे – अतिशयोक्ती असणे
221. कानात कुणी भोंगे घालणे – सतत सांगणे
222. घाबरगुंडी उडवणे – घाबरवून टाकणे
223. बोलत बोलत वाळवंट ओलांडणे – खूप बोलत राहणे
224. भूक लागली म्हणून डोंगर खाणे – गरजेपेक्षा जास्त करणे
225. जणू काही आभाळच कोसळलं – खूप मोठं संकट
226. खरं उघडं पडणे – सत्य बाहेर येणे
227. दिसण्याचं सोनं आणि वागण्याचं टाकावू – बाहेरून चांगलं पण आतून वाईट
228. कसलीही शुद्ध न उरणे – अति थकल्याने काहीच भान न राहणे
229. पाचकळ विनोद करणे – अतिशय वाईट विनोद
230. भरकटणे – मार्ग चुकणे
231. ढासळणं सुरू होणं – स्थिती बिघडणं
232. सूर न लागणे – गती न मिळणे
233. मळवाट चुकणे – चुकीच्या वाटेवर जाणे
234. अडाणी असल्यासारखं वागणे – शहाणपण न दाखवणे
235. माझं माझं म्हणत राहणे – स्वार्थी वागणे
236. उगाच पाणी ओढणे – गैरसमज निर्माण करणे
237. पाटी कोरी ठेवणे – नवीन सुरुवात करणे
238. जन्मोजन्मीचं नातं वाटणे – अतिशय जवळीक वाटणे
239. नावारूपास येणे – ओळख मिळवणे
240. थांबायचंच नाव नाही – काहीतरी सतत सुरू असणे
241. मनात हजार विचार चालू असणे – अस्वस्थ मनस्थिती
242. सारवासारव करणे – चुकीचं लपवण्याचा प्रयत्न
243. गडबड गोंधळ होणे – अव्यवस्था होणे
244. उंदीरससा एकत्र असणे – विसंगती असणे
245. नाव घेण्यासारखे नसणे – फारच वाईट असणे
246. शब्द पाळणे – दिलेलं वचन निभावणे
247. ढोंग करणे – खोटं सोंग घेणे
248. अंधारात तीर मारणे – अंदाजाने काम करणे
249. खिशात एकही नाणी नसणे – पूर्णपणे कंगाल असणे
250. दात दाखवून लाथ मारणे – गोड बोलून धोका देणे
२५१. ओंजळ भर पाणी होणे
➤ अर्थ: फार थोडं मिळणं
➤ उदाहरण: एवढ्या मोठ्या कामासाठी ओंजळभर पाणी मिळालं.
२५२. दाताखाली आल्यावर समजते
➤ अर्थ: अनुभव आल्यानंतरच कळते
➤ उदाहरण: गरिबी म्हणजे काय ते दाताखाली आल्यावरच समजतं.
२५३. गवगवा करणे
➤ अर्थ: फार मोठी जाहिरात करणे
➤ उदाहरण: त्याने लहान कामासाठीही गवगवा केला.
२५४. खोलवर रुजणे
➤ अर्थ: घट्ट मनात बसणे
➤ उदाहरण: वडिलांचे शब्द मनात खोलवर रुजले.
२५५. बुडलेलं जहाज सोडणे
➤ अर्थ: अपयशी ठरलेली गोष्ट सोडून देणे
➤ उदाहरण: त्याने शेवटी बुडलेलं जहाज सोडलं आणि नवी नोकरी घेतली.
२५६. जुनी जखम चिघळणे
➤ अर्थ: जुनं दुखणं परत होणे
➤ उदाहरण: वादाच्या चर्चेत जुनी जखम चिघळली.
२५७. कडेलोट होणे
➤ अर्थ: पूर्ण नाश होणे
➤ उदाहरण: चुकीच्या निर्णयाने कंपनीचा कडेलोट झाला.
२५८. दगडाला देव मानणे
➤ अर्थ: निरुपयोगी गोष्टीवर विश्वास ठेवणे
➤ उदाहरण: अंधश्रद्धेमुळे लोक दगडालाही देव मानतात.
२५९. नम्रतेचा बुरखा घालणे
➤ अर्थ: खोट्या नम्रतेचे सोंग घेणे
➤ उदाहरण: तो नम्रतेचा बुरखा घालून फसवत असतो.
२६०. गर्दीत हरवणे
➤ अर्थ: ओळख गमावणे
➤ उदाहरण: नवीन ठिकाणी तो गर्दीत हरवून गेला.
261. ओळखीचं सोंग घेणे – खोटं आपलेपणा दाखवणे
262. दिसायला राजबिंडा, पण कामात भोंगा – फक्त रूप देखणं असून कामात अपयशी
263. कोऱ्या पानावर लिहिणं – नवीन सुरुवात करणे
264. बुडत्याला दोरी मिळणे – अडचणीतून मार्ग सापडणे
265. तोंडावर पडणे – अपमानित होणे
266. मूल्य शून्य होणे – काहीच किंमत न राहणे
267. शब्दाला जागणे – दिलेलं वचन पाळणे
268. हात झटकणे – मदतीपासून नकार देणे
269. पायात पाय घालणे – अडथळा निर्माण करणे
270. मनातला कोंडवाडा फोडणे – मन मोकळं करणे
271. सुराची लय लागणे – योग्य सुरुवात होणे
272. कानात पाण घालणे – सांगून समजवणे
273. मनात काहूर माजणे – अस्वस्थ होणे
274. वाऱ्याच्या दिशेने वळणे – संधीप्रमाणे वागणे
275. एकाच वाटेवर चालणे – साचलेल्या पद्धतीने वागणे
276. कौतुकात मुरून जाणे – सतत कौतुकाने गर्विष्ठ होणे
277. हातात हात घालणे – सहकार्य करणे
278. जळजळीत टोमणे मारणे – बोचरी टीका करणे
279. छाती भरून येणे – भावनावश होणे
280. पाठीवर वार करणे – विश्वासघात करणे
281. फक्त नावापुरता राजा असणे – अधिकार नसलेला नेता
282. डाव उलटणे – परिस्थिती पूर्ण बदलणे
283. पाठीमागे लागणे – सतत त्रास देणे
284. मगासचे बोलणे – उशिरा बोलणे
285. डोंगर पोखरून उंदीर निघणे – खूप तयारी करून फसका निकाल
286. सुरुवात मोठी, शेवट फिका – उत्साहाने सुरूवात पण निष्कर्ष नाही
287. उगाच कोल्हेकुई करणे – खोटं नाटक करणे
288. सिंहासन डळमळणे – सत्तेला धोका निर्माण होणे
289. खोटं खोटं पण थोडं थोडं – थोडं खरं वाटणं
290. अगदी शेवटपर्यंत थांबणे – पूर्णत: साथ देणे
291. खिसा रिकामा होणे – पैसे खर्च होणे
292. अवसान गाळणे – हताश होणे
293. किल्ला सर करणे – विजय मिळवणे
294. डोळ्यांना झापडं लावून वागणे – दुसरं काही न पाहता ठाम राहणे
295. घड्याळ थांबणे – काळ थांबल्यासारखं वाटणे
296. फरक समजणे – चांगलं-वाईट ओळखणे
297. बोलणं अंगाला येणे – बोलल्याचा परिणाम स्वतःवर होणे
298. कानफटात शब्द बसणे – कठोर सत्य लक्षात येणे
299. आंधळं वाट पाहतं – अज्ञानी माणूसही संधीच्या प्रतीक्षेत असतो
300. पाय जमिनीवर नसणे – वास्तव विसरणे
३०१. गुल होणे
➤ अर्थ: पूर्णपणे गायब होणे
➤ उदाहरण: परीक्षेनंतर तो वर्गातून गुल झाला.
३०२. काट्यातून वाट काढणे
➤ अर्थ: अडचणींवर मात करून पुढे जाणे
➤ उदाहरण: शेतकऱ्याने काट्यातून वाट काढून शेती फुलवली.
३०३. हातचं राखून ठेवणे
➤ अर्थ: साठवून ठेवणे
➤ उदाहरण: शेवटचं हत्यार हातचं राखून ठेवलं.
३०४. आसूड ओढणे
➤ अर्थ: कठोर टीका करणे
➤ उदाहरण: नेत्याच्या चुकीवर पत्रकारांनी आसूड ओढला.
३०५. ओळख पुसणे
➤ अर्थ: संबंध तोडणे
➤ उदाहरण: फसवणूक झाल्यावर त्याने आमची ओळखच पुसली.
३०६. गवगवा उठवणे
➤ अर्थ: फार चर्चा होणे
➤ उदाहरण: त्या निर्णयावर गवगवा उठवण्यात आला.
३०७. फसव्या भूलथापा देणे
➤ अर्थ: खोट्या आश्वासनांनी फसवणे
➤ उदाहरण: नेत्यांनी मतांसाठी फसव्या भूलथापा दिल्या.
३०८. उधळपट्टी करणे
➤ अर्थ: फुकट खर्च करणे
➤ उदाहरण: सणासुदीला उधळपट्टी करणं टाळा.
३०९. डोक्यावर बसवणे
➤ अर्थ: अति लाड करणे
➤ उदाहरण: मुलाला इतकं डोक्यावर बसवलं की तो बिघडला.
३१०. खिसा गरम होणे
➤ अर्थ: भरपूर पैसे मिळणे
➤ उदाहरण: दिवाळी बोनस मिळाल्यावर खिसा गरम झाला.
311. थेट तोंडावर फेकणे – स्पष्ट आणि कठोर बोलणे
312. जिथे पाहावे तिथे अंधार – सर्वत्र अडचणी असणे
313. आपलं उष्टं दुसऱ्याला देणे – स्वतः नको असलेली गोष्ट दुसऱ्याला देणे
314. सोंग टाकणे – खोटं रूप सोडणे
315. खोटं चांगलं रंगवणे – खोटं आकर्षक पद्धतीने मांडणे
316. जिवाचं बरं वाईट होणे – अत्यंत भावनिक होणे
317. चार गोष्टी सांगणे – खडसावणे
318. पाण्याच्या बाबतीत माणूस पाहणे – गरजेनुसार नातं ठेवणे
319. डोंगराएवढं करून दाखवणे – लहान गोष्टीचं मोठं करणं
320. उगाच आग ओकणे – नको त्या गोष्टीवर राग व्यक्त करणे
321. तोंड उघडणे – मत मांडणे
322. नजरेआड करणे – दूर ठेवणे
323. हात वर करणे – शरण जाणे / हार मानणे
324. खोटं ठसवणे – खोटं खरं वाटावं असं सांगणे
325. तुटक वागणे – औपचारिक आणि थंड वर्तन करणे
326. स्वतःचं बुड उघडं पाडणे – स्वतःच स्वतःची मानहानी करणे
327. अंतःकरण हलणे – भावनेने भारावून जाणे
328. ढोंग फोडणे – खोटं उघड करणे
329. कंपास चुकणे – दिशा हरवणे
330. दिसायला एक, पण कृतीत वेगळा – बोलणं आणि वागणं जुळत नाही
331. कुणाचे खिसे गरम करणे – लाच देणे
332. फार मोठं चित्र रंगवणे – खूप स्वप्नं दाखवणे
333. कानाडोळा करणे – जाणीवपूर्वक दुर्लक्ष करणे
334. ताटात तूप आणि म्हणे अंगावर पडतं – लाभ मिळूनही नाखूश असणे
335. गुराखीच्या गोठ्यात हत्ती ठेवणे – क्षमतेपलीकडची जबाबदारी देणे
336. धंदा बुडवणे – व्यवसायाचे नुकसान करणे
337. शब्द टाकणे – अप्रत्यक्षपणे बोलणे
338. कपाळावर आठ्या येणे – राग / चिंता प्रकट होणे
339. जिवावर येणे – फार कठीण स्थितीत येणे
340. उगीच नाव काढणे – नाहक बदनामी करणे
341. पाय आपटणे – हट्टीपणा करणे
342. राखून ठेवणे – साठवून ठेवणे
343. काठी नको आणि सापही मरणं – दोन्ही टाळून फायदेशीर मार्ग शोधणे
344. पाठ सोडणे – पाठिंबा काढून घेणे
345. तोंड फुटणे – पहिल्यांदाच बोलणे
346. कपाळावर लिहिलं नसणं – भविष्य माहीत नसणे
347. वाटणं आणि घालणं वेगळं असणं – बोलणं आणि वागणं वेगळं असणं
348. बोल बोल प्याला खोल – फसव्या बोलण्यामागे काही नसणे
349. बोचऱ्या शब्दांनी वार करणे – त्रासदायक बोलणे
350. थेट काळजावर बाण मारणे – खोल दुःख देणे
३५१. फसव्या स्वप्नांची लय लावणे
➤ अर्थ: खोट्या आशा देणे
➤ उदाहरण: नेत्यांनी जनतेला फसव्या स्वप्नांची लय लावली.
३५२. कानफटीत बसणे
➤ अर्थ: कठोर शिकवण मिळणे
➤ उदाहरण: पराभवामुळे त्याला कानफटीत बसली.
३५३. घाटात लागणे
➤ अर्थ: योग्य मार्ग लागणे
➤ उदाहरण: अभ्यासाच्या घाटात लागल्यावर तो यशस्वी झाला.
३५४. शब्दाच्या तलवारी चालवणे
➤ अर्थ: तोंडी जोरदार हल्ला करणे
➤ उदाहरण: सभेत विरोधकांनी शब्दांच्या तलवारी चालवल्या.
३५५. गुंडाळून ठेवणे
➤ अर्थ: दुर्लक्षित ठेवणे
➤ उदाहरण: माझं प्रोजेक्ट त्यांनी गुंडाळून ठेवलं.
३५६. मिठीत घेणे
➤ अर्थ: प्रेमाने सामावून घेणे
➤ उदाहरण: आजीने नातवाला मिठीत घेतलं.
३५७. पाटी खोटी करणे
➤ अर्थ: बदनामी करणे
➤ उदाहरण: चुकीच्या आरोपांमुळे त्याची पाटी खोटी झाली.
३५८. शब्द पाळणे
➤ अर्थ: वचन निभावणे
➤ उदाहरण: राम हा शब्द पाळणारा राजा होता.
३५९. उजेडात आणणे
➤ अर्थ: सत्य बाहेर काढणे
➤ उदाहरण: पत्रकारांनी घोटाळा उजेडात आणला.
३६०. शेवटचा दगड उचलणे
➤ अर्थ: अंतिम प्रयत्न करणे
➤ उदाहरण: यशासाठी शेवटचा दगड उचलला.
361. फुलासारखं जपणं – खूप काळजी घेणे
362. मंद सुगंधाने वेडं करणे – सौम्य आकर्षणाने भुरळ पाडणे
363. तोंड देणे – विरोध करणे
364. हातातोंडाशी आलेलं जातं – मिळणं जवळ येऊनही न मिळणं
365. सर्वस्व पणाला लावणे – सर्वकाही दावावर लावणे
366. पारख करून घेणे – कसोटी लावणे
367. साखर शब्दात फसवणे – गोड बोलून फसवणे
368. डोळ्यांदेखत घडणे – समोरच होणे
369. कान तोडणे – पक्कं सांगणे
370. उगाच झळा सोसणे – नाहक त्रास सहन करणे
371. खात्रीचा माणूस असणे – विश्वासू असणे
372. चहूबाजूंनी घेरणे – चारही बाजूंनी अडचणीत येणे
373. मोकळं आकाश मिळणं – पूर्ण स्वातंत्र्य मिळणं
374. तळमळून बोलणे – मनापासून भावना व्यक्त करणे
375. शहाणपण शिकवणे – योग्य समज देणे
376. अंगावर येणे – थेट विरोध करणे
377. उधारीवर बोलणे – अधिकार नसताना बोलणे
378. फाटलेल्या चप्पलची थट्टा करणे – गरीबांची खिल्ली उडवणे
379. वाऱ्यावर विसंबणे – अज्ञातावर सोडून देणे
380. हातची गोष्ट सोडून देणे – मिळणाऱ्या गोष्टीकडे दुर्लक्ष करणे
381. जिथे भावना तिथे देव – श्रद्धा जिथे आहे, तिथे पवित्रता
382. मनात गाठ बसणे – राग धरून ठेवणे
383. अंगार ठरवणे – खूप रागावणे
384. आंधळं दळतंय, कुत्रं पीठ खातंय – मेहनत दुसरा करतो, फायदा दुसराच घेतो
385. बुडालेल्या नावेवर स्वार होणे – अपयशी मार्ग स्विकारणे
386. दोन घासासाठी भटकणे – उपजीविकेसाठी भटकंती
387. जगाला दाखवायला सजणं – खोटं सौंदर्य दाखवणे
388. फिरता रंग बदलणे – वेळेनुसार मत बदलणे
389. गूढपणे वागणे – रहस्यमय वागणे
390. पुन्हा एकदा संधी मिळणे – रीस्टार्टची संधी मिळणे
391. शब्दात गुंतवून ठेवणे – कृतीऐवजी फक्त बोलणे
392. हिशेब चुकणे – नियोजन फसणे
393. श्वास रोखणे – तणावात थांबणे
394. जिभेला ताळतंत्र नसणे – बेधडक बोलणे
395. लाटेत वाहून जाणे – सर्वांप्रमाणे वागणे
396. कुस बदलणे – बाजू बदलणे
397. धागा सैल होणे – नातं ढासळणे
398. कसोटीवर उतरवणे – परीक्षण करणे
399. नाव ठेवणे – बदनामी करणे
400. आस लागणे – इच्छा उगम पावणे
४०१. आकाशाला गवसणी घालणे
➤ अर्थ: अशक्य गोष्ट करणे
➤ उदाहरण: तो एवढं पैसे उगवू शकतो, म्हणजे आकाशाला गवसणी घालणं!
४०२. हाताखालची माशी होणे
➤ अर्थ: कमी महत्त्व असणं
➤ उदाहरण: ऑफिसमध्ये तो नेहमी हाताखालची माशी आहे.
४०३. डोळ्यासमोर पडणे
➤ अर्थ: स्पष्टपणे दिसणे किंवा समजणे
➤ उदाहरण: यश मिळवण्यासाठी मेहनत करावी लागेल हे डोळ्यासमोर पडले.
४०४. निसर्गाची देवाणघेवाण करणे
➤ अर्थ: निसर्गाशी संलग्न होणे
➤ उदाहरण: पर्वतरांगांत भटकंती करत निसर्गाची देवाणघेवाण केली.
४०५. पाण्यात दगड घालणे
➤ अर्थ: वाद वाढवणे
➤ उदाहरण: तिथे शांतता असताना त्याने पाण्यात दगड घातला.
४०६. डोक्यात कापूस भरणे
➤ अर्थ: वेड्या विचारांनी व्याकुळ होणे
➤ उदाहरण: त्याच्या योजनेसाठी सगळे डोक्यात कापूस भरणार होते.
४०७. सापडलेला सुवर्ण संधी गमावणे
➤ अर्थ: चांगली संधी हरवून देणे
➤ उदाहरण: लवकर निर्णय न घेतल्याने सापडलेली सुवर्ण संधी गमावली.
४०८. कुणाचा अंगावर येणे
➤ अर्थ: कोणावर चिडणे किंवा भांडणे
➤ उदाहरण: त्याच्या चुकीसाठी सगळ्यांवर अंगावर येते.
४०९. दिवा पेटवणे
➤ अर्थ: नवीन सुरुवात करणे
➤ उदाहरण: त्याने नवीन कंपनी उघडून दिवा पेटवला.
४१०. मिठी मारून ठेवणे
➤ अर्थ: प्रेमाने घट्ट पकडणे
➤ उदाहरण: आजीने नातवाला मिठी मारून ठेवले.
411. सगळी नाती तुटणे – संबंध मोडणे
412. तोंडाशी बोलणे – थेट सांगणे
413. डोंगरावर उभे राहणे – कठीण परिस्थितीला सामोरे जाणे
414. ताळेबंद करणे – योजना आखणे
415. हातपाय चाळणे – सगळं करायला तयार होणे
416. पाण्याचा प्रवाह बदलणे – परिस्थिती बदलणे
417. माझा नाहीसा होणे – अस्तित्व गमावणे
418. शेवटचा पटका उडवणे – अंतिम प्रयत्न करणे
419. खटपट करणे – सतत व्यस्त राहणे
420. डोळे उघडणे – सत्य जाणून घेणे
421. मनात मळमळ होणे – चिंतेत असणे
422. नांदीचं काम होणे – शुभकार्य पार पडणे
423. बोलती बंद करणे – शांत होणे
424. कपाळावर काळे वारे येणे – वाईट वेळ येणे
425. पायावर पडणे – त्रास देणे
426. गोडवे करणे – मन लावून बोलणे
427. डोंगराला पाहणे – मोठेपणा दाखवणे
428. पाय ठेवणे – पाय रोवून स्थिर होणे
429. डोकं कापणे – फसवणे
430. शब्दांची शिदोरी उघडणे – सगळं खरं उघड करणे
431. हाताहाती मदत करणे – एकत्र येऊन मदत करणे
432. दुष्काळीची वेळ येणे – कठीण काळ येणे
433. चुका सुधारण्याची संधी गमावणे – संधी न गमावणे
434. चंद्र-तार्‍यांना गाठण्याचा प्रयत्न – अशक्य प्रयत्न
435. काट्यावर चढणे – कठीण काम स्वीकारणे
436. शब्दांनी तोंड बंद करणे – पटवून सांगणे
437. खरेदी-फरोखत करणे – खरेदी विक्री करणे
438. कुणाचाही पत्ता नसणे – कुठे असं माहित नसेल
439. घराचा माणूस होणे – जवळचा असणे
440. चला तर येसू, नाहीतर बुडालो – आपणास काही करावेच लागेल
441. बुद्धीला ओल्या कापशीसारखं पाणी घालणे – कुणाला समजावून सांगणे
442. दोनशे टक्के प्रयत्न करणे – जास्तीत जास्त मेहनत करणे
443. काळजाला भान नसेनसे होणे – फार दुःख होणे
444. मनात सळसळ होणे – आनंदाने भरून जाणे
445. वाटेवर येणे – सुलभ होणे
446. कसलीही दुमत न ठेवणे – संकोच न करता वागणे
447. वाटेत अडथळा आणणे – कामात अडथळा आणणे
448. गोडसर झोप येणे – समाधानी झोप येणे
449. माझीच चूक असल्याचं भान ठेवणे – स्वतःची चूक मान्य करणे
450. तोंडाला जाणीव असणे – काय बोलावे ते जाणून बोलणे
४५१. हातावर हात धरून बसणे
➤ अर्थ: निष्क्रीय राहणे, काहीच न करणे
➤ उदाहरण: संकटात हातावर हात धरून बसायचं नाही, पुढे वाटचाल करायची आहे.
४५२. डोकं गरम होणे
➤ अर्थ: राग येणे
➤ उदाहरण: चुकीचा आरोप ऐकून त्याचं डोकं गरम झालं.
४५३. माझी मने झुकणे
➤ अर्थ: मनापासून सहमत होणे
➤ उदाहरण: त्याच्या मोकळ्या बोलण्याने माझी मने झुकली.
४५४. पायाला बसणे
➤ अर्थ: त्रास देणे
➤ उदाहरण: तो नेहमी मला पायाला बसतो.
४५५. शब्दशक्तीने विजय मिळवणे
➤ अर्थ: प्रभावी बोलण्यानं यश मिळवणे
➤ उदाहरण: त्याच्या शब्दशक्तीने सर्व मतविरोधक हरवले.
४५६. हातावर ठसे उमटणे
➤ अर्थ: लवकरच अनुभवणे, परिणाम भोगणे
➤ उदाहरण: त्याच्या चुकीचे हातावर ठसे उमटतील.
४५७. झळकपट्टीसारखा वागणे
➤ अर्थ: नितळ वागणे
➤ उदाहरण: त्याला झळकपट्टीसारखं वागणं महत्त्वाचं आहे.
४५८. शब्दांचे भिंतीवर लेखन करणे
➤ अर्थ: निरर्थक बोलणे
➤ उदाहरण: त्याचे बोलणे म्हणजे शब्दांचे भिंतीवर लेखन करणे.
४५९. भांडणाचा रंग उधळणे
➤ अर्थ: वाद वाढवणे
➤ उदाहरण: दोघांनी भांडणाचा रंग उधळून गोष्टी गंभीर केल्या.
४६०. मागे पडणे
➤ अर्थ: मागे रहाणे
➤ उदाहरण: तो इतरांपेक्षा मागे पडत आहे.
(४६१–४७०)
461. हाताचे स्वप्न पाहणे – निरर्थक कल्पना करणे
462. पाण्यात टाकलेले मणी शोधणे – अशक्य गोष्टी शोधणे
463. झाकण उघडणे – खरेपण उघड करणे
464. तोंड गाळणे – शांत रहाणे
465. गोडवे करून काम करणे – प्रेमाने एखादं काम करणे
466. डोक्यावरून घालणे – अतिशय त्रास देणे
467. साखर पाणी ओतणे – प्रेमाने बोलणे
468. हातपाय भिजवणे – थोडा तरी प्रयत्न करणे
469. शब्दांची कमान वाकवणे – चपखल बोलणे
470. हात फिरवणे – मदत न करणे
471. गाढवाला पण लाजवेल असा ऐकणे – अत्यंत वाईट म्हणणे
472. टाळ्या वाजवणे – कौतुक करणे
473. पाण्यात मिसळणे – दूर होणे
474. डोळे भरून पाहणे – भावनिक होणे
475. मनाला वाटणं घेणे – मनातून प्रेम करणे
476. तोंड फाटणे – खूप बोलणे
477. कुंचल्याप्रमाणे वागणे – माकडासारखे वागणे
478. शब्दांच्या छळाने त्रास देणे – सतत त्रास देणे
479. जाळे पसरवणे – योजनाबद्ध फसवणूक करणे
480. हातावरती हात ठेवणे – आराम करणे
481. मनाच्या मनात टोकाने जाऊन बसणे – मनापासून वाटणं होणे
482. हातोडा मारणे – कठोर शिक्षा करणे
483. झाडाशी लागलेले फळ – जवळचे लोक
484. शब्दांना चव आणणे – प्रभावी बोलणे
485. गाभाऱ्यात झोप येणे – शांत होणे
486. डोळ्यासमोर काळोख छायले – दुःखाने अंधार पडणे
487. पायाभोवती माळा घालणे – दिव्ये लावणे
488. फुलांनी सजवलेले अंगण – आनंदाचा प्रसंग
489. शब्दांची जादू करणे – मनाला भिडणं
490. डोकं खालून उभं राहणं – मान्य करणे
491. खोडा घालणे – खटके मांडणे
492. पाण्याचा कट करणे – धोका देणे
493. शब्दावरचं पाणी घालणे – बोलण्यास सुरुवात करणे
494. गर्दीत हरवणे – ओळख गमावणे
495. डोक्यावरून पाणी घालणे – सतत त्रास देणे
496. हातात तळा असणे – महत्त्व असणे
497. हाताच्या पायाच्या हालचालींवर लक्ष ठेवणे – सविस्तर लक्ष ठेवणे
498. शब्दांना पंख देणे – प्रभावी बोलणे
499. आशेचा दिवा पेटवणे – आशा निर्माण करणे
500. तोंडाचा फुलभेटा देणे – फसवणूक करणे